BM: “Gazze ekonomisinin toparlanması 2092 yılına kadar sürebilir”

BM, Filistin'de savaştan zarar gören Gazze'nin yeniden inşasının ve sosyo-ekonomik koşulların çatışma öncesi seviyelere getirilmesinin onlarca yıl alabileceğini belirterek, kuşatma altındaki bölgede yaşanamaz koşullara karşı uyarıda bulundu.

Değerlendirme, Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından hazırlanan ve İsrail'in askeri operasyonunun başlamasından bu yana Gazze'de yaşanan ciddi ekonomik ve sosyal yıkımı özetleyen bir raporda yer aldı.

Raporda, "İyimser bir senaryoya göre, çatışmalar derhal sona erse bile, Gazze'yi mevcut çatışmaların başlamasından önceki sosyoekonomik koşullara geri getirmek, uluslararası toplum tarafından tam olarak desteklenen ve uygun şekilde finanse edilen bir kurtarma programı olmadan on yıllar alacaktır." denildi.

Rapora göre, 2007-2022 büyüme trendlerinin ortalama yüzde 0,4'lük bir büyüme oranıyla devam etmesi ve önemli ölçüde uluslararası yardım ve işbirliği sağlanması halinde Gazze'nin 2022 yılındaki GSYİH seviyelerine ulaşması 2092 yılına kadar sürebilir.

Gazze yaşanmaz hale geliyor

Son çatışmalardan önce Gazze, dünyanın en yoğun nüfuslu bölgelerinden birine hapsolmuş 2 milyondan fazla insanıyla zaten vahim insani ve ekonomik koşullardan mustaripti. Temiz su, doğru kanalizasyon sistemleri ve elektrik gibi temel ihtiyaçların eksikliği ciddi boyutlardaydı ve yüksek işsizlik oranlarına sahipti.

İsrail'in askeri operasyonu Gazze'nin içinde bulunduğu kötü durumu daha da kötüleştirdi; yarısı çocuk olan ve savaştan önce zaten uluslararası yardıma bağımlı olan nüfusun yüzde 85'ini yerinden etti, neredeyse tüm ekonomik faaliyetleri durdurdu ve yoksulluğu daha da kötüleştirdi.

Yaklaşık 37 bin 379 bina -Gazze Şeridi'ndeki toplam yapıların yüzde 18'i - İsrail ordusu tarafından hasar gördü ya da yıkıldı.

Gazze'nin GSYH'sinin yıllık yüzde 10 büyüyebileceği yönündeki en iyimser senaryoda bile bölgenin kişi başına düşen GSYH'sinin abluka öncesi 2006 seviyesine dönmesi için 2035 yılına kadar beklemek gerekecek.

Gazze'nin kurtarma planı

BM raporu, bölgenin toparlanmasının önündeki engellerin 56 yıllık işgal ve 17 yıllık ablukadan kaynaklandığının altını çizdi. Rapor, dünya liderlerinin sadece Gazze'nin çatışma öncesi seviyelere ulaşmasına odaklanmamaları, yıkım ve kısmi yeniden yapılanma şeklindeki kısır döngünün kırılmasına yardımcı olmaları gerektiği konusunda uyarıda bulundu.

Raporda, Gazze'nin büyüme potansiyelinin, şu anda çalışmayan Gazze Uluslararası Havaalanı'nın restore edilmesi, bir liman inşa edilmesi ve Filistin hükümetinin 1990'larda Akdeniz'de Gazze açıklarında keşfedilen doğal gaz yataklarını geliştirerek altyapının yeniden inşasını finanse etmesine yardımcı olması gibi önlemlerle ortaya çıkarılması gerektiği belirtildi.

Raporda, "Gazze'deki krizlerin çözümü, uluslararası hukuk ve ilgili Birleşmiş Milletler kararları doğrultusunda 1967 sınırları boyunca iki devletli bir çözümün gerçekleştirilmesine yönelik önemli bir adım olarak mevcut askeri operasyonun sona erdirilmesini ve ablukanın kaldırılmasını gerektirmektedir." denildi.

BM raporunda ayrıca, daha büyük bir çöküşün önlenmesine yardımcı olmak ve temel kamu hizmetlerini sunmak, maaş ödemeleri yoluyla toplam talebi sürdürmek için Filistin hükümetine "acil" bütçe sağlanmasının önemi vurgulandı.

Rapora göre, 2008 yılında toplam 42 milyar dolar olan dış yardım 2022 yılında 550 milyon dolara geriledi. Gazze'de hızlı bir iyileşme ihtimali, İsrail'in devam eden askeri operasyonunun sona ermesine, bağışçıların katılım düzeyine ve Gazze ekonomisinin büyüme performansına bağlı olacak.

Hibya Haber Ajansı